Bij de Romeinse kalender hoort een afwijkende klok, want de Romeinen verdeelden de dag in 12 uren, de zogenaamde temporele uren, waarvan de lengte varieert met de seizoenen. Het uur wordt hier onderverdeeld als in de moderne westerse klok. De nacht is verdeeld in 12 uren of 6 nachtwaken; in het programma bestaat elke wake uit 120 minuten van 60 seconden, maar dat is een arbitraire beslissing geweest van de programmeur. Strikt gesproken is de weergave van seconden natuurlijk onzin; de eerste klokken die nauwkeurig seconden weergaven werden immers pas gebouwd toen het Romeinse rijk allang was gevallen.
Standaard wordt de tijd in Rome aangegeven, maar als in de Registry de lengte- en breedtegraad van een andere plaats zijn vastgelegd, wordt daarvan de plaatselijke tijd weergegeven.
De Romeinen rekenden niet met de verlopen tijd vanaf middernacht, maar ze telden welk uur het was. Ik zal een voorbeeld geven. Stel dat wij de klok bij zonsopgang laten beginnen, en het de zon is net een half uur op. Waar wij zouden zeggen: "Het is 0 uur 30" zeiden zij: "Het is halverwege het eerste uur." Vandaar dat op de Romeinse klok de telling van uren, minuten en seconden begint met 1; er bestaan immers geen "nulde" minuten of seconden. Tijdstip 1:00:00 bestaat niet, maar wel tijdsperiode 0:60:60 (lengte: één seconde).
Bij de weergave van de tijd staat er een h (hora, uur) voor de uren, en een v ( vigilium, wake) voor de nachtwaken. Uren worden genummerd van 1 tot 12 (dus niet van 0 tot 11), nachtwaken van 1 tot 6, en ook de telling van minuten en seconden begint met 1 (dus niet met 0). v4:12:00 is dus lekker FOUT, maar v4:12:01 (vierde vigilie, twaalfde minuut, eerste seconde) en v4:11:60 (vierde vigilie, elfde minuut, zestigste seconde) zijn juist.
Voor het opgeven van de tijd kan men bovendien het daguur (1-12) vooraf laten gaan door een d (dies, dag), en het nachtuur (1-12) door een n (nox, nacht). Tenslotte kan men de tijd opgeven volgens een 24-uursklok waarin de dag het 1e tot 12e uur omvat en de nacht het 13e tot 24e uur, en die dus loopt van 1:01:01 tot 24:60:60.
Voorbeelden: | Uren/vigiliën | Dag- en nachturen | 24-uursklok |
---|---|---|---|
Begin van een etmaal | "h1:01:01" | "d1:01:01" | "1:01:01" |
Einde van een etmaal | "v6.120.60" | "n12:60:60" | "24:60:60" |
Zie ook Uren van de dag.